Leishmania

Leishmania komt momenteel voornamelijk voor in het zuiden van Europa (Italië, Spanje, Frankrijk...) en zuid-oost Europa (Kroatië, Slovenië,...). Het is een parasiet die wordt overgedragen via zandvliegen.
De Leishmania Infantum is de belangrijkste parasiet voor onze honden. De hond is het reservoir. Zandvliegen steken deze besmette honden en kunnen vervolgens onze honden ook besmetten via een steek. Andere gastheren zijn wilde carnivoren, katten, konijnen, knaagdieren en de mens (= zoönose!!). De zandvlieg (Phlebotomus spp.) steken vooral 's nachts als het windstil is. Andere manieren om een besmetting op te lopen zijn venerisch (dekking) of verticale transmissie (pups die besmet worden via de placenta van de moeder) of via bloed-bloed contact (vechtpartijen).

Je hebt verschillende klassen bij de hond.

De gezonde hond, die geen besmetting heeft opgelopen. Deze bezit geen antistoffen en is ook PCR negatief (test om een infectie op te sporen)
De hond, die PCR positief is maar geen antistoffen bezit. Die zijn wel besmet, maar niet ziek. Dit noemen ze ook wel de gezonde dragers.
De honden die zowel PCR als antistoffen positief zijn. Deze kunnen klinisch gezond zijn, maar kunnen op korte of middellange termijn wel ziek worden.
En de honden die klinisch ziek zijn.

Het speciale aan Leishmania is dat honden kunnen wisselen van klasse. Ze kunnen dus vanzelf genezen. Wat bepaalt of een hond ziek wordt of niet, is de hond zelf. Een hond met een goede afweer kan besmet worden met leishmania en toch niet ziek worden. Er bestaat een bewezen genetisch predispositie, nm. Boxer, Cocker Spaniël, Duitse Herder, Rottweiler. Deze rassen gaan vlugger ziek worden als ze geïnfecteerd worden door Leishmania.

De klinische symptomen bij zieke dieren uit zich in gewrichtsproblemen (polyarthritis), nieren (glomerulonefritis), bloedvaten (vasculitis) en ogen (uveïtis). Het is vooral de nierinsufficientie die de grootste doodsoorzaak is van de ziekte. Er zijn heel vage symptomen: algemene ziektetekens (als koorts), lympho-adenopathie, huidafwijkingen,...
De ziekte kan optreden 1 maand tot enkele jaren na de steek van de zandvlieg. Dit maakt het zeer moeilijk om de ziekte op te sporen. Laat je dierenarts altijd weten dat je je dier ooit hebt meegenomen op reis. Ook al is dit reeds enkele jaren geleden.

Het is een zeer langdurige behandeling (6m tot 1jaar, soms levenslang). Meestal is er klinische verbetering binnen de maand. De prognose hangt vooral af van de nierwaarden. In erge gevallen is euthanasie de enige oplossing.
Een besmette hond is geen gevaar voor de mensen hier omdat we voorlopig in België nog niet de juiste zandvliegen hebben die de ziekte kunnen overbrengen.

Preventie:

hond thuis laten.
honden 's nachts binnen houden.
afval en organisch materiaal verwijderen
horren in ramen en deuren (<4mm²)
dubbel muskietennet
een zeer adequate behandeling tegen zandvliegen.

De eerste preventieve maatregelen zijn moeilijk toe te passen als je op vakantie gaat. Als er geen horren of muskietennetten voorradig zijn in je vakantie woning, kunnen de zandvliegen binnenkomen. Als de buurman een mesthoop heeft liggen in zijn tuin, kan je niet gaan vragen om die weg te doen.
Zorg dus vooral dat je je hond behandelt met het juiste produkt tegen zandvliegen. Je dierenarts weet perfect welk middel werkt en hoelang het werkt hiertegen. Ga voor je vakantie langs om informatie te vragen.

Zoönotisch risico
Kinderen en volwassenen met een verminderde afweer hebben meer risico op besmetting. Meest recente uitbraken bij de mens: Italië (>200 gevallen /jaar tussen 1989-2009), Madrid (446 gevallen van 2009-2012), Bologna (14 gevallen 2012-2013).